Nhà thờ họ Lê Tiên Bào được biết có nguồn gốc từ tỉnh Thanh Hoá, là dòng dõi của Lê Thái Tổ - Lê Lợi. Cụ Lê Văn Uông là cháu đời thứ 3 của dòng họ Lê ở đất Lam Sơn đến ở đất Tiên Bào sinh cơ lập nghiệp vào cuối thế kỷ XV. Tại đây cụ Lệ Văn Uông lấy bà Hoàng Thị Nhuận tạo ra dòng họ Lê Tiên Bào và sinh ra nhiều con cháu đậu đạt khoa bảng nổi tiếng, đóng góp rất nhiều công trạng cho quê hương đất nước, như Tiến sỹ Lê Văn Xưởng đỗ Đệ Nhị Giáp khoa Ất Sửu (1565) đời Lê Anh Tông; cử nhân Lê Đăng Tiên đậu cử nhân làm quan tri huyện Thanh Chương - Nghệ An, rồi làm tri huyện ở phổ Yên - Thái Nguyên; Tiến Sỹ Lê Đăng Truyền khoa Mậu Tuất 1718 thi đỗ Đệ Tam Giáp; Tiến sỹ Lê Xuân Trạch được nhà Vua phong thừa chánh sứ Lạng Sơn và được phong Xuân Khánh Hầu; Đông hồ Lê Văn Diện là tác giả của 2 tập “Nghi Xuân địa chí”.

Với công trạng đóng góp và bề dày truyền thống cách mạng đánh giặc dựng nước và giữ nước của cha ông ta nói chung, con cháu dòng họ Lê Tiên Bào nói riêng, nhà thờ họ Lê Tiên Bào được xây dựng và tôn tạo lại tại thôn Yên Ngọc xã Xuân Yên. Đây là nơi thờ phụng các vị tiên tổ dòng họ Lê Tiên Bào đã có nhiều công lao với dân, với nước, được nhân dân tôn kính.

Nhà thờ được xếp hạng di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh vừa nhằm tôn vinh, tri ân những bậc tiền nhân, khẳng định giá trị lịch sử văn hóa đang được bảo tồn và gìn giữ, vừa xác lập cơ sở khoa học, cơ sở pháp lý để bảo vệ và phát huy giá trị di tích lâu dài.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Giám đốc Sở VHTT&DL Nguyễn Văn Hạnh đề nghị Đảng bộ, chính quyền xã Xuân Yên nói chung, con cháu dòng họ Lê Tiên Bào nói riêng tiếp tục giữ vững truyền thống, tiếp bước cha ông, làm tốt hơn nữa công tác bảo vệ và phát huy giá trị di tích; thực hiện nghiêm Luật Di sản Văn hóa để di tích mãi trường tồn, trở thành một trong những địa chỉ sinh hoạt văn hóa tâm linh trang nghiêm, tôn kính. Từ đó, đưa di tích trở thành nơi gắn kết các thế hệ trở về với cội nguồn, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.