Ngày 31-7-2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1225/QĐ-TTg về tổ chức Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2016. Mục đích của tổng điều tra nhằm thu thập thông tin cơ bản về nông nghiệp, nông dân, nông thôn phục vụ việc đánh giá, xây dựng kế hoạch, hoạch định chính sách và chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của cả nước nói chung, từng địa phương nói riêng.

Để triển khai thực hiện tốt công tác tổng điều tra, huyện Nghi Xuân đã thành lập BCĐ Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản năm 2016 do đồng chí Chủ tịch UBND huyện làm trưởng ban. Sau khi thành lập, ban chỉ đạo các xã thị trấn trên địa bàn, xây dựng kế hoạch triển khai công tác tổng điều tra trên địa bàn toàn huyện , làm tốt công  tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là hệ thống trạm truyền thanh các xã thị đã thường xuyên tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của cuộc tổng điều tra nông nghiêp, nông thôn, thủy hải sản năm 2016 nhằm giúp cho mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ về  tầm quan trọng của cuộc tổng điều tra lần này để phối hợp thực hiện tốt.

Nghi Xuân đã tổ chức 5 lớp tập huấn nghiệp vụ cho  278 người bao gồm BCĐ, tổ giúp việc BCĐ huyện, BCĐ các xã, thị trấn, Điều tra viên, Tổ trưởng. Chuẩn bị các điều kiện cần thiết bao gồm: vật tư, văn phòng phẩm, tài liệu tuyên truyền, biểu mẫu, tài liệu điều tra,... phục vụ tổng điều tra; hướng dẫn các xã, thị  tuyển chọn 212 điều tra viên, tổ trưởng điều tra để triển khai thu thập thông tin. Trên cơ sở phương án của trung ương, BCĐ cuộc tổng điều tra nông nghiệp nông thôn, thủy hải sản năm 2016 huyện đã tiến hành mở rộng tuyển chon thêm điều tra viên và tổ trưởng tăng cường cho cuộc TĐT để dự phòng thay thế khi  điều tra viên chính thức không tiếp tục đảm nhận được khối lượng công việc hoặc khi có lý do đột xuất không thể tham gia. Đội ngũ điều tra viên và tổ trưởng được chọn lọc kỹ càng, ưu tiên những người đã tốt nghiệp các trường trung cấp, cao đẳng, đại học đang chờ việc và những đối tượng khác có quỹ thời gian nhàn rỗi, trình độ đồng đều và có tuổi đời trung bình khá trẻ, năng động, nhiệt tình. Tránh tình trạng rập khuôn như các cuộc điều tra trước đây.

Từ tầm quan trọng và phạm vi, nội dung của cuộc Tổng điều tra lần này huyện Nghi Xuân đã xác định đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng đòi hỏi các cấp, các ngành phải vào cuộc trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của từng ngành, cùng với BCĐ tham mưu cho huyện tổ chức thành công cuộc Tổng điều tra, để huyện có bộ số liệu tương đối đầy đủ, rõ nét về nông nghiệp, nông thôn, thủy hải sản của huyện.

Nhờ triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nên huyện Nghi Xuân đã vào cuộc chỉ đạo và triển khai cuộc Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy hải sản năm 2016 một cách quyết liệt có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ cấp huyện đến cơ sở và đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Qua cuộc kiểm tra của đoàn BCĐ trung ương do đ/c Vũ Thanh Liêm – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê và các chuyên viên của vụ nông nghiệp Tổng cục thống kê, Cục trưởng cục Thống kê Hà Tĩnh – Phó ban chỉ đạo tỉnh đã tiến hành kiểm tra thực địa tại hộ của 4 xã gồm Xuân viên, Xuân Phổ, Xuân Trường và Tiên Điền. Kết quả kiểm tra được đoàn đánh giá cao về chất lượng ghi phiếu của Điều tra viên, vai trò của Tổ trưởng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ cấp huyện, cấp xã đến cấp thôn.

Tổng số địa bàn điều tra toàn huyện 165/167 thôn với tổng số hộ điều tra 24.751 hộ, huy động 431 người trong đó cấp xã 404 người, cấp huyện 27 người, với  212 điều tra viên và tổ trưởng. Kết quả đến ngày 20/7/2016 toàn huyện đã điều tra được 24.751 hộ đạt tỷ lệ 100% kế hoạch. Một số xã đạt chất lượng cũng như tiến độ gồm: Tiên Điền, Xuân Đan, Xuân Phổ, Xuân Viên, Xuân Đan, Xuân Hội.

Hiện nay huyện Nghi Xuân đang tập trung cao cho để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt cuộc tổng điều tra đảm bảo chính xác, theo quy định.  Bên cạnh đó huyện cũng  tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong quá trình tổ chức thu thập thông tin nhằm phát hiện và xử lý kịp thời sai sót thực hiện quy trình, nghiệp vụ điều tra, bảo đảm chất lượng cuộc tổng điều tra.  Là một huyện thuần nông, nên việc tổ chức thực hiện có ý nghĩa quan trọng không chỉ đánh giá đúng thực trạng, phân tích xu hướng biến đổi mà còn xây dựng kế hoạch, chiến lược phát triển khu vực nông nghiệp, nông thôn và cải thiện mức sống dân cư nông thôn. Thông qua cuộc tổng điều tra lần này sẽ mang tới một bức tranh tổng thể, chi tiết về nông thôn, nông nghiệp, nông dân như: các yếu tố về đất đai, lao động, năng suất, cơ sở hạ tầng, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản. Đây cũng là dịp để thu thập, đánh giá mức độ hoàn thành xây dựng nông thôn mới của địa phương. Từ đó giúp huyện có những kế hoạch để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn trong thời gian tiếp theo .